ge6353tug32

Guru harus bijak merancang sesuatu sistem pengajaran. Menurut Kemp, Morrison dan Ross (1994), sesuatu sistem pengajaran yang dirancang sama ada pada peringkat rendah, menengah atau tinggi harus mempunyai empat komponen penting yang terdiri daripada pelajar, kaedah, objektif dan penilaian (Lihat Rajah 1). Matlamat sistem pengajaran ialah untuk membolehkan kumpulan pelajar mendapat pengetahuan atau kemahiran baru.

Tiap-tiap komponen dalam sistem pengajaran memainkan peranan penting untuk mencapai matlamat itu. Pelajar perlu bersedia dengan naluri ingin tahu, minat dan pengetahuan sedia ada untuk belajar. Kaedah pula menyediakan strategi dan taktik terbaik untuk menyampaikan pengetahuan atau maklumat baru kepada pelajar dengan sokongan media pengajaran. Peranan utama media pengajaran ialah menyediakan persekitaran yang kaya dengan rangsangan bagi memudahkan pelajar belajar. Contoh-contoh media yang boleh digunakan dalam pengajaran ialah seperti slaid, pita video, diagram, transparensi, buku, bahan bercetak, model dan perisian komputer. Objektif memperincikan lagi matlamat pengajaran supaya menjadi lebih khusus dari segi prestasi atau apa yang boleh dicapai atau dilakukan pelajar. Objektif ini perlu dimaklumkan kepada semua bahagian dalam sistem. Akhirnya penilaian akan menyediakan prosedur untuk menentukan sama ada pembelajaran telah berlaku atau sistem pengajaran perlu dikaji semula.

Pembinaan modul pengajaran dan pembelajaran Sistem Pengurusan Pangkalan Data menggunakan perisian Microsoft Access 2000 bagi mata pelajaran Teknologi Maklumat (TM) Kurikulum Baru Sekolah Menengah (KBSM) ini, adalah mengambil kira keempat-empat peranan tersebut untuk dijadikan kerangka utama modul. Pendekatan yang digunakan adalah lebih praktikal bagi memastikan pelajar dapat menguasai pengetahuan, kemahiran dan nilai secara sekaligus. Di samping itu juga konsep pendidikan komputer seperti "komputer sebagai alat", "komputer sebagai pelajar" turut diambil kira untuk dijadikan panduan bagi mengoptimakan penggunaan komputer dalam pengajaran dan pembelajaran.

2.1 Matlamat Modul
Matlamat pembinaan modul pengajaran dan pembelajaran Sistem Pengurusan Pangkalan Data menggunakan Perisian Microsoft Access 2000 adalah untuk membolehkan pelajar Teknologi Maklumat (TM) Kurikulum Baru Sekolah Menengah (KBSM) menguasai pengetahuan dan kemahiran mengendalikan perisian Microsoft Access 2000 secara sistematik dan seterusnya berkemampuan membangunkan satu sistem pengurusan pangkalan data yang berkaitan.

2.2 Objektif Modul
Selepas menggunakan modul ini, pelajar diharapkan akan dapat :-

i.	mengetahui dan memahami konsep sistem maklumat dan sistem pengurusan pangkalan data
ii.	berinteraksi secara verbal dan non-verbal untuk menyampaikan idea mengenai sistem maklumat;
iii.	melaksanakan proses pembangunan sistem pengurusan pangkalan data secara sistematik;
iv.	mengendalikan sistem pengurusan pangkalan data secara berkesan;
v.	mengendalikan maklumat secara berkesan;
vi.	menghargai sumbangan sistem maklumat dan pembangun sistem maklumat.

3.0 KANDUNGAN MODUL
Pangkalan data berkomputer mempunyai kelebihan dari segi memberi keputusan yang cepat dan tepat berbanding dengan cara tradisional yang menggunakan kad indeks, fail dan lain-lain. Pelajar yang berpeluang mengendalikan pangkalan data berkomputer akan dapat memahirkan diri dengan teknik mendapatkan maklumat bagi menguruskan dan menyelesaikan sesuatu masalah dengan tepat. Parker (1986) menganggap kemahiran menggunakan pangkalan data dapat meningkatkan kemahiran berfikir. Ini bermakna pelajar dapat menganalisis, mensintesis dan menilai sesuatu masalah dengan baik. Menurut Hunter (1985), pangkalan data boleh digunakan untuk beberapa tujuan penyelesaian masalah di dalam kelas seperti :
i.      mencari persamaan dan perbezaan di kalangan item dalam kumpulan;
ii.     menganalisis perkaitan;
iii.    melihat arah perkembangan;
iv.    menguji dan membentuk hipotesis;
v.     menyusun dan berkongsi maklumat;
vi.    menyusun maklumat dengan lebih berguna.

Secara umumnya pengajaran dan pembelajaran berasaskan komputer terbahagi kepada tiga prinsip utama iaitu:-
i.      pengajaran dan pembelajaran komputer sebagai subjek;
ii.     pengajaran dan pembelajaran komputer disepadukan dengan mata pelajaran lain;
iii.    pengajaran dan pembelajaran diuruskan komputer
Menurut Yusup et al. (1999), prinsip pengajaran berasaskan komputer akan memberi tumpuan kepada proses pembelajaran dan persekitaran pendidikan seperti berikut iaitu :

i.	menggalakkan pelajar mencari, mengakses, mengguna dan menilai maklumat menggunakan teknologi multimedia;
ii.	menggalakkan pelajar menggunakan jaringan maklumat seperti Internet;
iii.	membekalkan pembelajaran maya;
iv.	menggalakkan pembelajaran kolaboratif dan koperatif;
v.	memupuk perkembangan pelajar ke arah pemikiran analitik dan kreatif, berkebolehan membuat keputusan dan menyelesaikan masalah;
vi.	menggalakkan pembelajaran terarah kendiri;
vii.	mewujudkan amalan belajar mengikut kadar kebolehan masing-masing.

Pengagihan kandungan di dalam modul-modul ini dibuat dengan mengambilkira klasifikasi komputer dalam pendidikan bagi tujuan pengajaran dan pembelajaran serta potensi sistem pengurusan pangkalan data itu sendiri. Maka, modul yang dibina bagi tujuan pengajaran dan pembelajaran ini dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu :-

i.	Modul 1 -	Pengenalan kepada penggunaan perisian MS Access 2000
ii.	Modul 2 -	Pembangunan sistem pengurusan pangkalan data menggunakan perisian MS Access 2000 yang disepadukan dengan mata pelajaran Kimia
iii.	Modul 3 -	Projek pembangunan sistem pengurusan pangkalan data menggunakan perisian MS Access 2000

Kandungan Modul 1 dibahagikan kepada lima bahagian yang memberi tumpuan kepada aspek pengetahuan dan kemahiran asas menggunakan perisian MS Access sebagai perisian sistem pengurusan pangkalan data.

4.1.1 Pengenalan Kepada Microsoft Access 2000

4.1.1.1 Isi Kandungan

i.	Terminologi pangkalan data
ii.	Antaramuka MS Access 2000

4.1.1.2 Objektif
Selepas mengikuti modul ini, pelajar akan dapat :-

i. menyatakan terminologi pangkalan data dengan betul.

ii. mengenalpasti objek-objek pangkalan data Microsoft Access 2000

iii. memulakan Microsoft Access dan mencipta satu pangkalan data baru

iv. mengenalpasti elemen-elemen pada skrin Microsoft Access 2000

v. menutup pangkalan data dan keluar dari Microsoft Access 2000

4.1.1.3 Huraian Isi Kandungan dan Aktiviti

i. Terminologi Pangkalan Data
Pangkalan Data (Database) merupakan satu koleksi maklumat yang dihubungkaitkan dengan sesuatu perkara atau tujuan. Contohnya kebanyakan orang menyimpan satu senarai nama, alamat dan nombor telefon orang-orang yang mereka kerap dihubungi. Dalam istilah pangkalan data, setiap maklumat item individu dalam senarai seperti nama dan nombor telefon dipanggil sebagai medan (field). Medan maklumat bagi satu orang dalam senarai ialah rekod (record). Oleh itu, pangkalan data mengandungi medan dan rekod. Rajah 1.3(a) merujuk kepada lima medan dan satu rekod dalam satu contoh senarai.

Rajah 1.3(a) : Medan dan rekod

Apabila menggunakan Microsoft Access untuk menyimpan maklumat, maklumat medan dan rekod disimpan dalam satu objek pangkalan data yang dipanggil jadual. Jadual (Table) merupakan grid dua dimensi yang mengandungi data bagi medan. Rajah 1.3(b) menunjukkan senarai data dalam satu jadual Microsoft Access.

Rajah 1.3(b) : Jadual Data

ii. Antaramuka MS Access 2000
Objek-objek Pangkalan Data Microsoft Access 2000
Di samping jadual, pangkalan data Microsoft Access juga mengandungi komponen-komponen lain yang mana dipanggil sebagai objek. Objek pangkalan data (Database object) ialah satu komponen pangkalan data yang memberikan tugas tertentu. Setiap objek pangkalan data adalah kepunyaan satu kategori objek yang dikenali sebagai kelas (class). Contohnya, satu jadual untuk menyimpan maklumat senarai telefon adalah satu contoh khusus suatu objek jadual. Jadual (table), kuiri (query), borang (form), laporan (report), laman (pages), makro (macro) dan modul (module) merupakan semua kelas bagi objek pangkalan data. Kegunaan bagi setiap objek disenaraikan dalam Jadual 1.3(a) di bawah.

Kelas objek Kegunaan

Jadual (Table) Suatu koleksi yang terurus baris dan lajur yang digunakan untuk menyimpan data medan.

Kuiri (Query) Suatu objek yang digunakan untuk melihat, mengubah dan mengurus data.

Borang (Form) Suatu objek grafik yang memaparkan data dari jadual atau kuiri dalam format yang mudah untuk digunakan.

Laporan (Report) Suatu objek yang digunakan untuk mempersembahkan data dalam format bercetak.

Laman (Pages) Merupakan fail HTML yang direkabentuk dalam Access dan diformat untuk dipaparkan dalam satu Web browser.

Makro (Macro) Set bagi satu atau lebih tindakan yang digunakan untuk mengautomatik tugas-tugas biasa seperti membuka borang atau mencetak laporan.

Modul (Module) Koleksi komponen aturcara penggunaan bahasa Visual Basic yang disimpan bersama sebagai satu unit.

Jadual 1.3(a)

TIP Makro dan Modul merupakan objek pangkalan data yang kompleks. Dalam modul pembelajaran ini, anda akan belajar merekabentuk dan menggunakan jadual, kuiri, borang dan laporan.

Dalam Microsoft Access, objek pangkalan data yang dicipta disimpan dalam fail pangkalan data tunggal dengan sambungan nama fail .mdb. Rumusannya :-

i. Jadual yang digunakan untuk menyimpan maklumat medan dan rekod merupakan objek utama dalam pangkalan data Microsoft Access. Jadi, sekurang-kurangnya satu jadual perlu dicipta terlebih dahulu sebelum mencipta objek lain.

ii. Kuiri yang membolehkan data diurus dan dilihat mengikut cara yang berbeza-beza selalunya bergantung kepada satu atau lebih jadual. Kuiri juga boleh memaparkan data dari kuiri yang lain.

iii. Borang digunakan untuk membuat suatu jadual atau kuiri lebih mudah digunakan dan tidak membosankan. Dalam pangkalan data yang direkabentuk dengan sempurna, pengguna bekerja dengan rekod dan data medan menerusi borang, bukannya pada peringkat jadual. Borang juga selalunya direkabentuk untuk menghalang pengguna daripada membuat perubahan yang tidak disengajakan boleh merosakkan data dalam jadual.

iv. Borang dan laman adalah sesuai untuk memaparkan data pada skrin manakala laporan digunakan untuk memformat data dari jadual / kuiri untuk output bentuk bercetak.

Aktiviti 1 : Memulakan Microsoft Access dan Mencipta Satu Pangkalan Data Baru
Pada Desktop Windows, jalankan langkah-langkah berikut :-
1.    klik butang Start pada Palang Tugas (Taskbar)
2.    pilih Programs dari menu Start dan
3.    pilih Microsoft Access
sebagaimana ditunjukkan dalam Rajah 1.3(c) di bawah.

Rajah 1.3(c) : Panduan Langkah 1, 2, 3

Kekotak dialog Microsoft Access seperti Rajah 1.3(d) di bawah muncul. Terdapat tiga pilihan disediakan:-

i. membuka pangkalan data yang telah wujud menggunakan senarai pangkalan data yang telah digunakan;

ii. mencipta satu pangkalan data baru menggunakan Database Wizard atau

iii. mencipta satu pangkalan data kosong

Rajah 1.3(d) : Kotak Dialog Microsoft Access

4. pilih butang pilihan Blank Access database
5. klik butang OK.

Kekotak dialog File New Database seperti Rajah 1.3(e) di bawah muncul. Kotak dialog menentukan suatu lokasi dan nama pangkalan data.

Rajah 1.3(e) : Kekotak dialog File New Database

6. Pilih cakera liut (floppy disk (:A)) sebagai lokasi penyimpanan
7. Taipkan maklumat sebagai nama pangkalan data seperti Rajah 1.3(f) di bawah.

Rajah 1.3(f) : Tetingkap File New Database yang dilengkapkan

8. Klik butang Create.

Microsoft Access mencipta satu pangkalan data baru dan memaparkan tetingkap pangkalan data seperti yang ditunjukkan pada Rajah 1.3(g) di bawah.

Rajah 1.3(g) : Tetingkap pangkalan data

Mengenalpasti Elemen Skrin Microsoft Access
Tiga perkara dapat diketahui berkenaan fail pangkalan data yang telah dicipta :-

i.	tetingkap pangkalan data muncul dalam keadaan restore bersama dengan tetingkap aplikasi
ii.	nama pangkalan data muncul pada palang tajuk tetingkap pangkalan data
iii.	tetingkap pangkalan data mengandungi butang yang menunjukkan objek pangkalan data yang akan dicipta dan butang Table terletak pada kedudukan teratas adalah aktif

Skrin Microsoft Access yang ditunjukkan dalam Rajah 1.3(h) di bawah mempunyai elemen yang unik yang tidak kelihatan dalam aplikasi Office yang lain.

Rajah 1.3(h) : Skrin Microsoft Access

Jadual 1.3(b) memperincikan kegunaan bagi setiap elemen pada skrin.

Elemen Skrin Kegunaan

Palang menu Access (Access menu bar) Memberikan capaian kepada arahan penggunaan untuk melaksanakan tugas

Palang tajuk aplikasi (Application title bar) Mengenalpasti aplikasi semasa dan mengandungi item-item menu kawalan untuk memaksima, meminima dan "restore" tetingkap aplikasi dan keluar dari aplikasi

Palang alatan pangkalan data (Database toolbar) Memberikan cara pintas kepada kebanyakan tugas pangkalan data yang biasa

Tetingkap pangkalan data (Database window) Memaparkan tab objek bagi tujuh jenis objek pangkalan data yang boleh dicipta

Palang objek (Objects bar) Memaparkan objek pangkalan data yang dicipta dalam palang objek, yang mana mempunyai orientasi menegak yang mudah guna

Palang kumpulan (Groups bar) Klik pada palang kumpulan untuk menunjukkan kumpulan-kumpulan, yang mana boleh mengandungi cara pintas kepada objek pangkalan data yang berlainan jenis

Wizard dan cara pintas objek (Object wizards and shortcut) Objek pangkalan data yang baru dapat dicipta dengan cepat menggunakan wizard atau membuka satu objek pangkalan data dalam Design View. satu objek yang dicipta boleh dibuka menggunakan cara pintas.

Palang status (Status bar) Memaparkan status program, arahan dan maklumat untuk melaksanakan tugas-tugas khusus

Jadual 1.3(b)

Aktiviti 2 : Menutup Fail Pangkalan Data dan Keluar dari Microsoft Access
1. Klik butang Close bagi tetingkap pangkalan data untuk menutup fail pangkalan data yang telah dibuka
2. Pilih Exit dari menu File atau klik butang Close dalam tetingkap aplikasi untuk keluar dari Microsoft Access

4.1.1.4 Penilaian
i. Bersama dengan rakan pasangan anda:-

a.	buatkan satu carta yang menggambarkan hubungan antara pangkalan data, medan dan rekod untuk dipersembahkan kepada rakan sekelas anda.
b.	bincangkan berkenaan hubungan antara medan dan rekod dengan baris dan lajur dalam jadual.

ii. Nyatakan :-

a.	tujuh kelas objek pangkalan data mengikut tertib keutamaannya semasa merekabentuk satu pangkalan data.
b.	objek pangkalan data yang digunakan untuk mencipta dan memformat output dalam bentuk bercetak.

iii. Nyatakan :-

a.	kaedah yang disediakan Microsoft Access untuk mencipta pangkalan data baru.
b.	bilangan fail pangkalan data yang boleh dibuka secara serentak.

iv. Nyatakan :-

a.	bilangan palang alatan yang terdapat dalam tetingkap aplikasi Microsoft Access
b.	elemen skrin yang memaparkan semua objek pangkalan data.

v. Apakah medan-medan yang mungkin perlu bagi sebuah pangkalan data maklumat pelajar di dalam kelas anda? Berdasarkan kepada medan-medan tersebut, buatkan satu jadual lengkap yang mengandungi lima rekod rakan sekelas. Hantarkan pada akhir kelas.

4.1.2 Jadual (Table)

4.1.2.1 Isi Kandungan

i.	Struktur Jadual
ii.	Jenis-jenis data

4.1.2.2 Objektif Pengajaran dan Pembelajaran
Selepas mengikuti modul ini, pelajar akan dapat :-

i. membuka satu pangkalan data

ii. mencipta jadual menggunakan Table Design view

iii. menyatakan dan menggunakan jenis data yang betul dalam pangkalan data

4.1.2.3 Huraian Isi Kandungan dan Aktiviti
i. Struktur Jadual
Setiap jadual yang hendak dimasukkan ke dalam pangkalan data perlu ditakrifkan setiap strukturnya. Struktur jadual (table structure) merujuk kepada nama setiap medan dalam jadual, jenis data yang medan akan simpan dan bilangan aksara (characters) yang diperlukan bagi setiap medan. Setiap jadual dalam pangkalan data juga harus mempunyai kunci primer (primary key), yang mana satu medan yang unik bagi setiap rekod dalam pangkalan data dan tidak pernah kosong atau bernilai sifar. Jadual ialah grid dua dimensi yang terdiri dari nama medan-medan.

Pangkalan data maklumat yang dibina menerusi modul ini adalah berkaitan dengan biodata pelajar dalam satu kelas. Langkah pertama dalam mentakrifkan struktur jadual ialah menentukan medan yang sepatutnya. Jadual 2.3(a) di bawah menunjukkan struktur bagi jadual yang akan dibina dalam melalui modul ini. Medan yang ditandakan sebagai kunci primer dicondongkan.

Medan Jadual Biodata

No. Pendaftaran Sekolah

Nama

Jantina

No. Kad Pengenalan

Tarikh Lahir

Negeri Lahir

No. Telefon

Nama Bapa

Pekerjaan Bapa

Bilangan Adik Beradik

Jadual 2.3(a)

Jadual dalam Access boleh dicipta menggunakan Table Design View, Table Wizard atau mengimport data dari fail sedia ada seperti Microsoft Excel. Anda akan mencipta jadual Biodata menggunakan Table Design View.

ii. Jenis-jenis Data
Untuk menyimpan data dalam jadual dengan cara berkesan, Access menyokong jenis data yang berbeza. Jenis data (Data type) ialah satu ciri bagaimana data disimpan dalam pangkalan data. Bergantung kepada kepada jenis data yang terkandung dalam medan, pelbagai jenis data adalah sesuai. Jadual 2.3(b) meringkaskan sepuluh jenis data yang mungkin digunakan untuk data jadual.

Jenis data Keterangan

Text Sebarang kombinasi aksara huruf dan angka seperti nama dan alamat. Jenis data text memegang 255 aksara maksimum.

Memo Digunakan untuk kemasukan teks yang panjang melebihi 255 aksara. Memegang sehingga 60 kilobait data dalam format rawak.

Number Nilai numerik seperti bilangan item yang ditempah. Data numerik boleh digunakan untuk pengiraan.

Date/Time Nilai date dan time bagi tahun 100 hingga 9999

Currency Nilai currency dan data numerik digunakan dalam pengiraan matematik melibatkan data dengan 1-4 tempat perpuluhan

AutoNumber Suatu nombor unik dan berjujukan dicipta sebagai rekod ditambahkan ke dalam jadual. Data AutoNumber tidak boleh dubah, disunting dan dipadamkan.

Yes/No Data aksara tunggal dalam format Yes/No (Booalean). Jenis data ini dipaparkan sebagai kotak senarai.

OLE object Objek yang 'embedded' dan 'link' seperti hamparan elektronik Microsoft Excel, dokumen Microsoft Word.

Hyperlink Teks atau kombinasi teks dan nombor disimpan sebagai teks dan digunakan sebagai alamat hyperlink. Jenis data ini digunakan untuk menghubungkan dengan laman Web atau dokumen lain.

Lookup Wizard Suatu medan yang membenarkan untuk memilih satu nilai dari jadual lain atau dari satu senarai nilai-nilai.

Aktiviti 1 : Membuka Pangkalan Data Access
Apabila memulakan Access, kotak dialog Microsoft Access seperti ditunjukkan pada Rajah 2.3(a) muncul. Terdapat tiga pilihan yang disediakan. Telah diingatkan bahawa satu senarai pangkalan data yang telah dibuka sebelum ini ditunjukkan pada bahagian bawah kekotak dialog Microsoft Access.

Rajah 2.3(a) : Kotak dialog Microsoft Access

1. Mulakan Access.

TROUBLESHOOTING Jika Access telah dimulakan dan kekotak dialog Microsoft Access tidak kelihatan, pilih Open Database dari menu File

2.    Dengan butang pilihan Open an existing file dipilih, klik butang OK.
3.    Apabila kekotak dialog Open muncul (Rajah 2.3(b)), pilih pemacu cakera liut dalam Look in: senarai tarik bawah.
4.    Klik fail maklumat dalam senarai fail jika belum dipilih lagi sebagaimana ditunjukkan dalam Rajah 2.3(b) di bawah.

Rajah 2.3(b) : Kotak dialog Open

5. Klik butang Open.

Access membuka fail pangkalan data, memaparkan nama pangkalan data pada palang tajuk tetingkap pangkalan data serta menjadikan tab Tables aktif sebagaimana ditunjukkan dalam Rajah 2.3(c) di bawah.

Rajah 2.3(c) : Skrin Microsoft Access

Aktiviti 2 : Mencipta Jadual Menggunakan Table Design View
Kaedah biasa untuk mencipta jadual dalam Access ialah menggunakan Table Design View. Untuk mencipta satu jadual menggunakan kaedah ini ialah dengan memasukkan nama dan ciri bagi setiap medan dalam jadual. Apabila proses lengkap, simpan struktur jadual tersebut.

Pada tetingkap pangkalan data maklumat seperti Rajah 2.3(d), lakukan perkara berikut :-

1.    Klik butang Tables dalam palang Objects jika ia belum diaktifkan lagi,
2.    Pilih Create table in Design View dalam tetingkap pangkalan data,
3.    Klik butang New.

Rajah 2.3(d) : Tetingkap pangkalan data maklumat

Access membuka satu jadual baru dalan Table Design View yang terdiri dari kepingan (pane) sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 2.3(e).

Rajah 2.3(e) : Keterangan tetingkap Table Design

Tetingkap Table Design ialah ruangkerja visual di mana anda boleh memasukkan maklumat setiap medan dalam jadual.

Pada tetingkap Table Design (Rujuk Rajah 2.3(f)),

4. Taipkan No_Pend dalam lajur kiri pada baris pertama dan tekan kekunci <Tab> untuk menggerakkan tanda masukan (insertion point) ke lajur Data Type pada baris pertama.

5. Klik panah pada kotak senarai tarik bawah (drop-down list box) dalam lajur Data Type dan pilih Number sebagai jenis data bagi medan No_Pend ini.

Rajah 2.3(f)

6. Tekan kekunci <Tab> untuk menggerakkan tanda masukan ke lajur Description. Taipkan Kunci Primer.

7. Klik butang Kunci Primer pada palang alatan pangkalan data (database toolbar) untuk menjadikan medan ini sebagai kunci primer.

8. Tekan kekunci <Tab> satu kali untuk menggerakkan tanda masukan ke lajur Field Name pada baris kedua. Taipkan Nama sebagai nama medan.

9. Tekan kekunci <Tab> untuk menggerakkan tanda masukan (insertion point) ke lajur Data Type pada baris kedua. Jenis data telah disetkan sebagai text secara lalai.

10 Tekan kekunci <F6> untuk mengaktifan kepingan ciri (Properties pane) medan semasa.

11. Saiz medan lalai telah dipilih. Taipkan 45 sebagai saiz medan bagi medan Nama.

12 Tekan kekunci <F6> semula untuk kembali ke kepingan atas.

Jadual 2.3(c) di bawah menunjukkan maklumat medan bagi jadual Biodata. Ulangi langkah 8-12 untuk memasukkan maklumat medan belum dimasukkan lagi.

Field Name	Data Type	Field Size	Description
No_Pend	Number	Integer	Kunci Primer
Nama	Text	45	Nama Pelajar
Jantina	Text	2	Jantina Pelajar
No_K/P	Text	15	Nombor Kad Pengenalan
Tarikh_Lahir	Date/Time	medium date	Tarikh Lahir
Negeri_Lahir	Text	20	Negeri dilahirkan
No_Tel	Text	11	No. Telefon Rumah
Nama_Bapa	Text	45	Nama Bapa
Kerja_Bapa	Text	20	Pekerjaan Bapa
Bil_Beradik	Number	2	Bilangan Adik-beradik

Jadual 2.3(c)

13.	Klik butang Save pada palang alat pangkalan data untuk menyimpan struktur jadual.
14.	Kotak dialog Save As muncul seperti Rajah 2.3(g). Taipkan Biodata sebagai nama jadual dan klik OK.

Rajah 2.3(g)

15.	Klik butang Close dalam tetingkap Table Design untuk menutup jadual Biodata. Nama jadual muncul dalam tetingkap pangkalan data seperti Rajah 2.3(h) di bawah.

Rajah 2.3(h)

4.1.2.4 Penilaian
i. Jawab soalan berikut :-

a.	Apakah tetingkap pangkalan data?
b.	Berapakah bilangan kelas objek dalam Access?
c.	Semua objek pangkalan data terdapat dalam elemen skrin yang mana?

i. Bincangkan :-

a.	Bagaimana data jenis teks dan memo berbeza? Bilakah setiap satunya sesuai digunakan?
b.	Mengapa jadual dengan data primer ditempatkan dalam Access?
c.	Bagaimanakah anda dapat mengelakkan pengulangan data?
d.	Apakah yang anda tentukan sebelum mencipta satu jadual?

ii. Cipta satu fail pangkalan data yang bernama produk, dan kemudian sediakan satu jadual kereta yang sesuai bagi data-data
berikut .

IDKereta	Nama_Kereta	Harga	Kuantiti	Pembekal
VOL1	Volvo 2.0L	70000.00	10	Volvo
VOL2	Volvo 2.4L	85000.00	7	Volvo
PRO1	Proton W1.6	60000.00	15	EON
PRO2	Proton S1.5	55000.00	9	EON
PRO3	Mercedes 3.0L	120000.00	5	Mercedes
TOY1	Toyota 2.2L	65000.00	7	Toyota
TOY2	Toyota 2.6L	90000.00	8	Toyota

a.	Gunakan IDKereta sebagai medan kunci.
b.	Gunakan jenis data dan saiz medan yang sesuai dengan data yang diberikan.
c.	Hantarkan disket fail pangkalan data.
	(Anda tidak perlu memasukkan data dalam jadual)

4.1.3 Borang (Form)

4.1.3.1 Isi Kandungan

i.	Takrif Borang
ii.	Menyelenggara data menggunakan borang

4.1.3.2 Objektif Pengajaran dan Pembelajaran
Selepas mengikuti modul ini, pelajar akan dapat :-

i. mencipta AutoForm

ii. memasukkan data melalui borang

iii. memadamkan rekod melalui borang

4.1.3.3 Huraian Isi Kandungan dan Aktiviti
i. Takrif Borang
Jadual menyimpan data termasuk data yang dipulangkan oleh kuiri. Borang memudahkan pengguna pangkalan data untuk mengendalikan rekod-rekod dalam pangkalan data. Satu borang adalah berdasarkan kepada satu sumber rekod yakni suatu jadual atau kuiri yang mengandungi rekod-rekod yang borang paparkan. Anda telah diingatkan dari bahagian "Pengenalan Microsoft Access 2000" bahawa borang selalunya digunakan untuk memasukkan dan menyunting data jadual. Melalui penggunaan AutoForm Wizard, anda dengan cepat dapat mencipta satu AutoForm, iaitu satu borang yang didasarkan kepada suatu kuiri atau suatu jadual yang Access boleh cipta secara automatik. Anda akan mencipta satu borang untuk memasukkan dan menyunting rekod dalam jadual Biodata yang telah dicipta dalam pelajaran lalu.

Aktiviti 1 : Mencipta satu AutoForm berdasarkan kepada jadual Biodata

1. Mulakan Access.
2. Buka pangkalan data maklumat
Access membuka fail pangkalan data, memaparkan nama pangkalan data pada palang tajuk tetingkap pangkalan data serta menjadikan tab Tables aktif sebagaimana ditunjukkan dalam Rajah 3.3(a) di bawah.

Rajah 3.3(a) : Tetingkap pangkalan data dengan tab Tables aktif

3. Klik butang Forms pada palang Objects dan kemudian klik butang New sebagaimana ditunjukkan dalam Rajah 3.3(b) di bawah.

Rajah 3.3(b) : Tetingkap pangkalan data dengan tab Forms aktif

4. Kotak dialog New Form muncul. Dalam bahagian atas, pilih AutoForm: Columnar, dan dalam senarai tarik bawah untuk menentukan jadual atau kuiri yang mana borang didasarkan, pilih Biodata sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 3.3(c).

Rajah 3.3(c) : Kotak dialog New Form

5. Klik OK. Borang seperti pada Rajah 3.3(d) muncul.

Rajah 3.3(d) : Tetingkap borang Biodata yang terhasil

ii. Menyelenggara Data Menggunakan Borang
Tugas pangkalan data lazimnya menggunakan borang untuk memasukkan, mengubahsuai dan memadamkan rekod. Telah diingatkan bahawa dalam satu pangkalan data yang direkabentuk sempurna, pengguna tidak perlu berinteraksi dengan dengan rekod pada peringkat jadual. Dalam tugas-tugas berikutnya, anda akan memasukkan, mengubahsuai dan memadamkan rekod kepada jadual Biodata menggunakan borang Biodata.

Memasukkan Rekod
Butang navigasi rekod pada bahagian bawah borang membolehkan anda membuat navigasi menerusi rekod-rekod dalam borang. Kegunaan butang-butang ini adalah seperti Rajah 3.3(e) berikut :

Rajah 3.3(e) : Butang navigasi rekod

Aktiviti 2 : Memasukkan rekod ke dalam jadual Biodata menggunakan borang

1. Masukkan data sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 3.3(f) ke dalam borang. Gunakan kekunci <Tab> untuk bergerak dari medan ke medan.

2. Klik butang navigasi New Record pada borang untuk memasukkan rekod kedua.

3. Ulangi langkah-langkah di atas untuk memasukkan sepuluh rekod yang lain.
Butang navigasi pada bahagian bawah borang menunjukkan jumlah bilangan rekod (11) dan rekod semasa (11).

4. Klik butang Close.

5. Anda akan diminta untuk menyimpan borang. Klik Yes.

6. Access akan menamakan borang sebagai Biodata. Klik OK untuk menerimanya. Nama borang muncul dalam tetingkap pangkalan data seperti Rajah 3.3(g) di bawah.

Rajah 3.3(e) : Tetingkap pangkalan data

Memadamkan Rekod
Access hanya membenarkan anda menggunakan borang untuk memadamkan rekod pangkalan data dalam jadual tunggal.
Aktiviti 3 : Memadamkan rekod dalam jadual Biodata menggunakan borang

1. Buka semula borang Biodata dengan cara memilih objek borang biodata pada tetingkap pangkalan data dan klik butang Open.

2. Menggunakan cara yang yang telah dipelajari, navigasi ke rekod yang kelima dalam pangkalan data.

3. Untuk memilih rekod, klik menu Edit pada palang alatan dan pilih Select Record. Garisan menegak pada bahagian kiri borang menunjukkan bahawa rekod kelima telah dipilih.

4. Untuk memadamkan rekod kelima, klik menu Edit dan pilih Delete Record.

5. Kotak dialog Pembantu Office (Office Assistant) seperti Rajah 3.3(h) muncul. Klik Yes untuk memadamkan rekod.

Rajah 3.3(h) : Kotak dialog Pembantu Office

Butang navigasi menunjukkan jumlah bilangan rekod kini ialah 10.

6. Klik butang Close.

7. Anda akan diminta untuk menyimpan borang. Klik Yes.

4.1.3.4 Penilaian
i. Jawab soalan berikut:-

a.	Objek pangkalan data manakah yang digunakan untuk mencipta borang?
b.	Apakah paparan yang digunakan untuk mempamerkan data-data dalam borang pada skrin?

ii. Bincangkan :-

a.	Mengapa borang diperlukan dalam pangkalan data?
b.	Bagaimanakah cara untuk menentukan bilangan rekod dalam jadual berdasarkan kepada borang?
c.	Nyatakan cara lain yang boleh digunakan untuk menciptakan borang? Apakah perbezaan antara cara-cara tersebut?

iii. Soalan-soalan adalah berdasarkan jadual Gaji di bawah:

No_Pekerja	Nama Pekerja	Jabatan	Jawatan	Jantina	Umur	Gaji(RM)
111	Maria	A	Setiausaha	P	25	800.00
222	Ali	B	Manager	L	36	3500.00
333	Wong Hian Seng	B	PRO	L	31	1500.00
444	Osman	C	Manager	L	39	4000.00
555	Viknes	C	DBA	L	31	2000.00
666	Khalilah	A	Pengaturcara	P	27	2300.00
777	Saiful	A	Juruanalisa	L	26	2200.00
888	Minah	C	PRO	P	29	1400.00

a.	Cipta satu pangkalan data yang mengandungi jadual data di atas.
b.	Cipta satu borang kemasukan data bagi jadual Gaji menggunakan Autoform dan simpan nama borang sebagai Borang Gaji.
c.	Tambahkan satu rekod baru dengan No_Pekerja : 313 menggunakan Borang Gaji.
d.	Padamkan rekod No_Pekerja : 555.

4.1.4 Laporan (Report)

4.1.4.1 Isi Kandungan

i.	Takrif laporan
ii.	Paparan laporan dalam tetingkap Preview

4.1.4.2 Objektif Pengajaran dan Pembelajaran
Selepas mengikuti modul ini, pelajar akan dapat :-

i. menyatakan takrif laporan

ii. mencipta laporan menggunakan Report Wizard

iii. mengubah paparan laporan dalam tetingkap Preview menggunakan butang Zoom

4.1.4.3 Huraian Isi Kandungan dan Aktiviti
i. Takrif Laporan
Laporan merupakan cara yang berkesan untuk mempersembahkan data dalam format bercetak. Mencipta laporan adalah sama seperti mencipta borang. Cara yang paling mudah untuk mencipta laporan ialah menggunakan Report Wizard, memaparkan laporan tersebut dan kemudian bertukar ke tetingkap Report Design untuk membuat sebarang pengubahsuaian.

Aktiviti 1 : Mencipta Laporan Menggunakan Report Wizard

1. Klik butang Reports pada palang Objects.

2. Klik butang New.

3. Pada kotak dialog New Report, pilih Report Wizard dan kemudian pilih jadual Biodata sebagai sumber data objek seperti ditunjukkan pada Rajah 4.3(a).

Rajah 4.3(a) : Kotak dialog New Report

4. Pada kotak dialog Report Wizard pula, pilih jadual Biodata. Gunakan butang panah tunggal untuk memindahkan secara satu demi satu medan No_Pend, Nama, Jantina, No_K/P, Tarikh_Lahir, No_Tel dan Nama_Bapa dari senarai Available Fields ke senarai Selected Fields seperti ditunjukkan pada Rajah 4.3(b)

5. Klik butang Next.

Rajah 4.3(b) : Kotak dialog Report Wizard pertama

6. Kotak dialog Report Wizard seterusnya menanya jika anda mahu membuat sebarang pemeringkatan kumpulan. Terima ketetapan yang disediakan seperti Rajah 4.3(c).

7. Klik butang Next.

Rajah 4.3(c) : Kotak dialog Report Wizard kedua

8. Pilih Jantina dalam senarai tarik bawah pertama dan Nama dalam senarai tarik bawah kedua untuk mengisih berdasarkan kepada dua medan sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 4.3(d).

9. Klik butang Next.

Rajah 4.3(d) : Kotak dialog Report Wizard ketiga

10. Pilih Tabular pada Layout dan Landscape pada Orientation. Juga tandakan kotak semakan supaya semua medan diselaraskan dalam muka surat, sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 4.3(e).

11. Klik butang Next.

Rajah 4.3(e) : Kotak dialog Report Wizard keempat

12. Pilih Formal sebagai gaya dari pilihan yang ditunjukkan pada Rajah 4.3(f).

13. Klik butang Next.

Rajah 4.3(f) : Kotak dialog Report Wizard keempat

14. Terima nama laporan sebagai Biodata dengan klik butang Finish, sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 4.3(g).

Rajah 4.3(g): Kotak dialog Report Wizard kelima

15. Access memaparkan laporan secara Print Preview. Rajah 4.3(h) menunjukkan beberapa elemen skrin yang penting yang terdapat dalam Print Preview.

Rajah 4.3(h) : Print Preview (100%)

Paparan Laporan dalam Tetingkap Print Preview
Preview biasanya memaparkan saiz laporan 100%. Anda boleh menggunakan palang skrol (scroll bars) dalam tetingkap Print Preview atau kotak Zoom pada palang alatan Print Preview untuk mengubah paparan preview.

Aktiviti 2 : Mengubah paparan Preview

1. Klik kotak Zoom pada palang alatan Print Preview dan tukar kepada 75%.

2. Maksimakan tetingkap Preview.

3. Selaraskan kedudukan Preview menggunakan palang skrol. Keseluruhan laporan kini kelihatan sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 4.3(i).

Rajah 4.3(h) : Print Preview (100%)

4. Tutup laporan tersebut.

4.1.4.4 Penilaian
i. Jawab soalan berikut:-

a.	Apakah kegunaan utama laporan?
b.	Apakah kaedah yang paling cepat untuk mencipta laporan?
c.	Bagaimanakah anda menentukan aturan isihan dalam laporan?
d.	Bagaimanakah anda menyimpan laporan?

ii. Bincangkan :-

a.	Nyatakan dua objek pangkalan data yang boleh digunakan untuk mencipta laporan?
b.	Jelaskan tiga jenis paparan yang berkaitan dengan laporan.
c.	Bilakah anda harus pertimbangkan untuk menukar isihan dan pilihan pemeringkatan kumpulan bagi sesuatu laporan?

iii. Berdasarkan jadual Gaji di bawah:

No_Pekerja	Nama Pekerja	Jabatan	Jawatan	Jantina	Umur	Gaji(RM)
111	Maria	A	Setiausaha	P	25	800.00
222	Ali	B	Manager	L	36	3500.00
333	Wong Hian Seng	B	PRO	L	31	1500.00
444	Osman	C	Manager	L	39	4000.00
555	Viknes	C	DBA	L	31	2000.00
666	Khalilah	A	Pengaturcara	P	27	2300.00
777	Saiful	A	Juruanalisa	L	26	2200.00
888	Minah	C	PRO	P	29	1400.00

Janakan laporan-laporan berikut:

a.	Semua medan dalam columnar, diisih mengikut aturan meningkat kod Jabatan dan Nama Pekerja.
b.	Seperti (a), tetapi tanpa memaparkan medan Jantina dan Umur
c.	Sama seperti (a), tetapi dalam bentuk Corporate dengan orientasi muka surat Landscape.

4.1.5 Kuiri (Query)

4.1.5.1 Isi Kandungan

i.	Takrif kuiri
ii.	Kegunaan kuiri

4.1.5.2 Objektif Pengajaran dan Pembelajaran
Selepas mengikuti modul ini, pelajar akan dapat :-

i. menyatakan makna kuiri dengan betul .

ii. mencipta satu kuiri pilihan berdasarkan kepada satu jadual menggunakan Query Design View.

iii. memaparkan hasil kuiri dalam Query Datasheet view.

iv. memasukkan aturan isihan kepada Query Design dengan betul.

v. memasukkan syarat kuiri tunggal dengan betul.

vi. memasukkan syarat kuiri OR dengan betul.

vii. memasukkan syarat kuiri AND dengan betul.

4.1.5.3 Huraian Isi Kandungan dan Aktiviti
i. Takrif Kuiri
Kuiri merupakan objek pangkalan data yang dicipta untuk memaparkan, mengubah dan menganalisa data dengan cara yang berbeza. Kuiri juga boleh dijadikan sebagai sumber rekod bagi borang dan laporan. Jadi, kuiri boleh dianggakan sebagai subset bagi data dalam satu atau lebih jadual. Data yang dipulangkan oleh kuiri tidak disimpan dalam kuiri, tetapi dalam jadual terletaknya kuiri. Oleh itu, kuiri selalunya memaparkan data yang terbaru bagi pangkalan data. Jenis kuiri yang lazim ialah select query - kuiri yang mengambil data dari satu atau lebih jadual dan memaparkan hasil dalam satu datasheet di mana anda boleh mengemaskini rekod-rekod.

Aktiviti 1 : Mencipta satu kuiri pilihan berdasarkan kepada satu jadual menggunakan Query Design View

1. Buka pangkalan data maklumat.

2. Klik butang Queries pada palang Objects.

3. Klik butang New.

4. Dalam kotak dialog New Query, pilih Design View dan klik OK, sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(a).

Rajah 5.3(a) : Kotak dialog New Query

5. Apabila kotak dialog Show Table muncul, klik jadual Biodata untuk memilihnya. Klik butang Add sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(b).

Rajah 5.3(a) : Kotak dialog Show Table

6. Klik butang Close. Tetingkap Query Design muncul. Rajah 5.3(c) mengenalkan elemen skrin penting yang akan anda gunakan nanti.

Tetingkap Query Design terdiri dari dua bahagian. Bahagian atas memasukkan jadual yang mengandugi medan-medan yang akan anda gunakan dalam kuiri. Bahagian bawah terdiri dari lajur di mana anda akan menentukan medan data yang kuiri akan paparkan. Ini merupakan grid Query Design. Diingatkan bahawa nama kuiri secara lalai dipaparkan pada palang tajuk kuiri.

7. Klik butang Save pada palang alatan Query Design.

8. Taipkan Pelajar dalam kotak dialog Save As sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(d).

Rajah 5.3(d) : Kotak dialog Save As

9. Klik butang OK.

Memasukkan Medan-medan kepada Kuiri Pilihan
Sepertimana jadual, kuiri Access mempunyai pelbagai paparan. Anda menggunakan Query Design View untuk mencipta spesifikasi kuiri. Kemudian anda boleh laksanakan kuiri. Apabila anda melaksanakan kuiri, Access akan memuatkan spesifikasi tersebut dan paparkan hasilnya dalam satu datasheet kuiri. Datasheet kuiri ada banyak persamaan dengan datasheet jadual dimana anda boleh menggunakannya untuk mengubahsuai data medan atau menambahkan rekod kepada jadual yang didasarkan atau jadual-jadual.

Sebelum datasheet kuiri memaparkan sebarang rekod, anda perlu menentukan medan manakah kuiri akan pulangkan. Ini semua dimasukkan kepada kepada grid Query Design. Anda boleh menambahkan medan dalam pelbagai cara.

Aktiviti 2 : Memasukkan medan kepada grid Query Design

1. Klik medan No_Pend dalam senarai medan bagi jadual Biodata dalam bahagian atas tetingkap Query Design.

2. Dengan menekan butang kiri tetikus, seretkan nama medan dari bahagian atas kepada baris dan lajur pertama dalam bahagian bawah. Access memaparkan ikon bagi mewakili medan yang ada baru tambahkan kepada bahagian bawah grid Query Design.

3. Lepaskan butang kiri tetikus. Medan No_Pend sekarang dipaparkan dalam lajur paling kiri grid Query Design sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(f)

Rajah 5.3(f) : Tetingkap Query Design (1)

4. Gerakkan penunjuk tetikus ke lajur sebelahnya di dalam baris pertama dan klik butang kiri tetikus. Butang senarai tarik bawah muncul.

5. Klik butang senarai tarik bawah dan pilih medan Nama sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(g).

Rajah 5.3(g) : Tetingkap Query Design (2)

Tajuk medan Nama ditambahkan ke dalam grid Query Design.

6. Dengan menggunakan salah satu kaedah, tambahkan medan Jantina, No_K/P, Bil_Beradik dan Negeri_Lahir kepada grid Query Design. Apabila selesai, enam tajuk medan akan dipaparkan sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(h)

Rajah 5.3(h) : Tetingkap Query Design (3)

TIP Perhatikan bahawa butang Show: bagi setiap medan adalah disemak. Jika anda perlu menggunakan sesuatu medan bagi kuiri tetapi tidak mahu ditunjukkan dalam datasheet kuiri, klik sekali pada butang Show: medan untuk membatalkan pilihan.

7. Klik butang Save pada palang alatan Query Design untuk mengemaskini perubahan yang telah dibuat ke atas kuiri.

Memaparkan Hasil Kuiri
Salah satu kebaikan menggunakan alatan rekabentuk kuiri bergrafik seperti tetingkap Query Design ialah anda dapat melaksanakan (run) kuiri anda pada sebarang masa apabila anda merekabentuknya untuk melihat apakah data akan dipaparkan.

Aktiviti 3 : Memaparkan hasil bagi kuiri

1. Klik butang Runpada palang alatan Query Design. Kuiri memulangkan rekod-rekod dalam datasheet yang memaparkan hanya medan yang dipilih sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(i).

Rajah 5.3(i) : Tetingkap Query Datasheet

Perhatikan bahawa palang tajuk menunjukkan datasheet adalah kepunyaan kuiri pilihan (Select Query). Perhatikan bahawa Query Datasheet mengandungi banyak elemen yang sama dengan Table Datasheet.

2. Klik butang Design pada palang alatan tetingkap pangkalan data.

3. Tutup kuiri. Objek kuiri kelihatan dalam tetingkap pangkalan data sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(j)

Rajah 5.3(j) : Tetingkap pangkalan data

ii. Kegunaan Kuiri
Menentukan Tertib Isihan bagi Kuiri
Anda kerapkali perlu melihat rekod-rekod dalam kuiri yang memenuhi syarat tertentu dan muncul dalam tertib yang ditetapkan.

Aktiviti 4 : Memasukkan aturan isihan kepada Query Design

1. Buka kuiri Pelajar dalam Design View.

2. Tempatkan tanda masukan (insertion point) dalam baris Sort:bagi medan Nama dalam grid Query Design dan klik senarai tarik bawah seperti pada Rajah 5.3(k).

Rajah 5.3(k) : Tetingkap Query Design

3. Pilih Ascending sebagai tertib isihan.

4. Kemaskini rekabentuk kuiri dan laksanakan kuiri. Rekod-rekod dipulangkan sekarang tersenarai mengikut abjad nama sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(l).

Rajah 5.3(l) : Tetingkap Query Datasheet

5. Tutup kuiri.

Memperincikan Syarat Kuiri
Kuiri adalah turut berkuasa kerana anda dapat menentukan kriteria lanjutan secara terperinci yang mana rekod akan dipulangkan. Anda dapat mengeluarkan senarai nama pelajar mengikut jantina dengan menambahkan satu syarat kepada grid rekabentuk kuiri. Syarat ialah satu spesifikasi yang mesti ditempuhi bagi data yang hendak dipulangkan, seperti jantina. Dalam tugas yang berikutnya anda akan menambahkan rekod kepada jadual biodata dan kemudian memperincikan syarat kuiri.

Aktiviti 5 : Menambahkan rekod kepada jadual Biodata

1. Buka borang Biodata dalam Form View.

2. Tambahkan dua rekod baru.

3. Tutup borang apabila anda selesai menambahkan rekod.

TROUBLESHOOTING Jika anda tidak dapat mengingati bagaimana untuk menambahkan rekod ke dalam jadual menggunakan borang, teliti semula Aktiviti 2 dalam bahagian Borang.

Aktiviti 6 : Memperincikan syarat kuiri tunggal

1.	Buka kuiri Pelajar dalam Datasheet view. Kuiri sekarang memulangkan sebanyak 12 rekod sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(m)

Rajah 5.3(m) : Tetingkap Query Datasheet

5.	Tukarkan ke Design view
6.	Tempatkan tanda masukan dalam baris Criteria: pada lajur Negeri_Lahir dan taipkan "Kedah", sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(n).

Rajah 5.3(n) : Tetingkap Query Design

7.	Laksanakan kuiri tersebut. Rekod yang ditunjukkan dalam Rajah 5.3(o) telah dipulangkan dalam datasheet kuiri.

Rajah 5.3(o) : Tetingkap Query Datasheet

	Apakah corak rekod-rekod yang telah dipulangkan oleh kuiri?
8.	Beralih ke Design View.

Aktiviti 7 : Memperincikan syarat AND

1. Pada grid Query Design bagi kuiri Pelajar, tempatkan tanda masukan dalam baris Criteria: pada medan Bil_Beradik , taipkan >4, sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(p).

Rajah 5.3(p) : Tetingkap Query Design

2. Laksanakan kuiri tersebut. Terdapat empat rekod yang ditunjukkan dalam Rajah 5.3(q) telah dipulangkan dalam datasheet kuiri.

Rajah 5.3(q) : Tetingkap Query Datasheet

Apakah persamaan yang wujud antara rekod-rekod yang telah dipulangkan oleh kuiri?

3. Beralih semula ke Design View.

Aktiviti 8 : Memperincikan syarat OR

1. Padamkan masukan dalam baris Criteria: bagi medan Bil_Beradik

2. Pada medan Negeri_Lahir, baris Criteria:, taipkan "Kelantan" ke dalam baris di bawah masukan sedia ada "Kedah" sebagaimana ditunjukkan pada Rajah 5.3(r).

Rajah 5.3(r) : Tetingkap Query Design

3. Laksanakan kuiri tersebut. Rekod-rekod yang ditunjukkan dalam Rajah 5.3(s) telah dipulangkan dalam Query Datasheet..

Rajah 5.3(s) : Tetingkap Query Datasheet

Apakah corak rekod-rekod yang telah dipulangkan oleh kuiri?

4. Simpan kuiri sebagai Negeri dan tutup kuiri.

Aktiviti 9 : Mencipta laporan berdasarkan kepada kuiri

1. Klik butang Reports pada palang Objects dalam tetingkap pangkalan data.

Ciptakan satu laporan berdasarkan kepada kuiri Negeri menggunakan Report Wizard. Laporan yang terhasil sepatutnya seperti Rajah 5.3(t) di bawah.

TROUBLESHOOTING Jika anda tidak dapat mengingati bagaimana untuk mencipta laporan menggunakan Report Wizard, teliti semula Aktiviti 1 pada bahagian Laporan.

4.	Tutup laporan. Klik Yes untuk menyimpan perubahan dan terima nama sebagai Negeri.
5.	Tutup pangkalan data.

4.1.5.4 Penilaian
i. Jawab soalan berikut :

a.	Apakah grid grid Query Design?
b.	Apakah yang dipaparkan pada bahagian atas tetingkap Query Design?
c.	Apakah yang diwakilkan oleh lajur-lajur dalam grid Query Design?
d.	Bagaimanakah anda melaksanakan query?
e.	Apakah pilihan yang disediakan untuk mengisih rekod yang dipulangkan oleh kuiri?
f.	Berapakah baris kriteria yang diperlukan dalam grid Query Design bagi syarat AND?
g.	Bagaimanakah anda menentukan syarat dalam kuiri?

ii. Bincangkan :-

a.	Bagaimanakah datasheet kuiri berbeza dari datasheet jadual?
b.	Bagaimanakah anda menentukan aturan isihan bagi satu kuiri?
c.	Bagaimanakah syarat AND berbeza dari syarat OR?

iii. Soalan-soalan adalah berdasarkan jadual Gaji di bawah:

No_Pekerja	Nama Pekerja	Jabatan	Jawatan	Jantina	Umur	Gaji(RM)
111	Maria	A	Setiausaha	P	24	800.00
222	Ali	B	Manager	L	36	3500.00
333	Wong Hian Seng	B	PRO	L	31	1500.00
444	Osman	C	Manager	L	35	4000.00
555	Viknes	C	DBA	L	31	2000.00
666	Khalilah	A	Pengaturcara	P	27	2300.00
777	Saiful	A	Juruanalisa	L	25	2200.00
888	Minah	C	PRO	P	26	1400.00

Cipta kuiri bagi kriteria berikut :

a.	Senarai semua pekerja perempuan. Simpan kuiri sebagai K1.
b.	Senarai semua pekerja dalam Jabatan A. Simpan kuiri sebagai K2.
c.	Senarai semua pekerja yang berpendapatan lebih dari RM3000.00. Simpan kuiri sebagai K3.
d.	Senaraikan semua pekerja lelaki yang berumur lebih dari 30 tahun serta berpendapatan lebih dari RM3000.00. Simpan kuiri sebagai K4.
e.	Senaraikan semua pekerja yang yang berumur antara 25 hingga 30 tahun dan berpendapatan antara RM2500 hingga RM3000. Simpan kuiri sebagai K5.

4.2 Kaedah Pelaksanaan Modul 1

Guru akan :-

i.	membentuk kumpulan pelajar yang terdiri dari dua orang bagi setiap kumpulan.
ii.	mengedarkan modul bercetak.
iii.	membantu pelajar untuk membuat penemuan berpandu berda
iv.	mengendalikan sesi sumbang saran berkaitan dengan aktiviti pembelajaran dan jawapan soalan penilaian.
v.	membantu pelajar merumuskan hasil pembelajaran.

Pelajar akan :-

i.	menjalankan aktiviti sebagaimana arahan dalam edaran helaian bercetak serta membuat catatan secara berpasangan.
ii.	mendapatkan bimbingan dari guru sekiranya terdapat sebarang kemusykilan.
iii.	memberi maklum balas dalam sesi sumbangsaran berdasarkan dapatan aktiviti pembelajaran menggunakan modul.
iv.	mencatatkan rumusan hasil pembelajaran.
v.	mendapatkan maklumat rakan sekelas bagi membina jadual pangkalan data.

5.0

MODUL 2 : PEMBANGUNAN SISTEM PENGURUSAN PANGKALAN DATA MENGGUNAKAN PERISIAN MS ACCESS 2000 YANG DISEPADUKAN DENGAN MATA PELAJARAN KIMIA

Pengajaran dan pembelajaran mata pelajaran Teknologi Maklumat bagi bidang Sistem Maklumat boleh disepadukan dengan mata pelajaran Kimia bagi bab Jadual Berkala Unsur. Oleh itu, kemahiran mengendalikan sistem pengurusan pangkalan data serta kemahiran mengendalikan maklumat yang meliputi mengenalpasti, mengumpul, memproses dan mencapai maklumat menggunakan perisian MS Access diterapkan menerusi pelaksanaan aktiviti-aktiviti yang berkaitan dengan analisa pola kedudukan dan ciri unsur-unsur dalam Jadual Berkala.

5.1 Perincian Modul 2

Kandungan Modul 2 memberi tumpuan kepada kemahiran mengendalikan sistem pengurusan pangkalan data serta kemahiran mengendalikan maklumat yang meliputi mengenalpasti, mengumpul, memproses, menyimpan dan mencapai maklumat unsur-unsur dalam Jadual Berkala. Perisian MS Access digunakan sebagai perisian sistem pengurusan pangkalan data.

5.1.1.1 Objektif Pengajaran dan Pembelajaran
Selepas mengikuti modul ini, pelajar akan dapat :-


i.	menentukan data yang sesuai bagi memenuhi keperluan sistem maklumat unsur-unsur.
ii.	mengumpul data yang telah dikenalpasti secara sistematik.
iii.	menyatakan jenis data yang betul bagi maklumat yang berkaitan.
iv.	menyusun dan menganalisis data yang dikumpulkan secara logik

5.1.1.2 Huraian Isi Kandungan dan Aktiviti

Aktiviti 1 : Mengenalpasti dan mengumpul maklumat setiap unsur dalam Jadual Berkala.

1. Kaji maklumat-maklumat yang dinyatakan bagi setiap unsur dalam Jadual Berkala dan senaraikan kategori maklumat tersebut untuk dijadikan sebagai medan data dalam jadual yang akan dibina. Contohnya:

Medan-medan Jadual Unsur

No. Atom Unsur

Nama unsur

Simbol unsur

Kumpulan unsur

Kala unsur

Susunan elektron unsur

Jenis unsur

Jejari atom unsur

Takat didih unsur

Takat lebur unsur

Keelektronegatifan unsur

Jadual 6.3(a)

2.	Berdasarkan kepada kategori maklumat yang dinyatakan, kumpulkan data-data yang berkaitan bagi setiap unsur seperti agihan yang diberikan.
3.	Teliti data-data yang diperolehi bagi setiap kategori maklumat untuk menentukan jenis-jenis data dan saiz yang bersesuaian bagi setiap medan jadual pangkalan data yang akan dibina. Senaraikan dalam bentuk jadual seperti contoh di bawah :

Bil	Nama Medan	Jenis Data	Saiz Medan	Keterangan
1.	No_atom	Number	Long Integer	Nombor atom unsur
2.	Nama	Text	20	Nama unsur
3.	...	...	...	...
4.	...	...	...	...
5	...	...	...	...

Jadual 6.3(a)

4.	Lengkapkan jadual tersebut.

5.1.1.3 Penilaian
i. Apakah maklumat yang sesuai diletakkan dalam medan kunci primer?
ii. Berapakah bilangan rekod yang mungkin wujud dalam pangkalan data yang akan dibina?

5.1.2 Mengendali Sistem Pengurusan Pangkalan Data

5.1.2.1 Objektif Pengajaran dan Pembelajaran
Selepas mengikuti modul ini, pelajar akan dapat :-


i.	mencipta satu pangkalan data bagi unsur-unsur dalam Jadual Berkala menggunakan Blank Access Database.
ii.	mencipta jadual data ciri-ciri yang dikenalpasti bagi unsur-unsur menggunakan Table Design view.
iii.	mencipta borang secara mudah menggunakan Autoform dengan cara yang betul.
iv.	memasukkan data unsur-unsur ke dalam jadual menggunakan borang.
v.	mencipta kuiri pilihan berdasarkan kepada jadual menggunakan Query Design View.
vi.	memaparkan hasil kuiri dalam Query Datasheet view.
vii.	memasukkan aturan isihan kepada Query Design dengan betul.
viii.	memasukkan syarat kuiri dengan betul.
ix	mencipta dan mencetak laporan berdasarkan kepada kuiri menggunakan Report Wizard
x.	menganalisis data-data yang dipulangkan oleh kuiri dengan betul

5.1.2.2 Huraian Isi Kandungan dan Aktiviti

Aktiviti 1 : Mencipta pangkalan data dan jadual.

1.	Mulakan Access.
2.	Cipta satu pangkalan data menggunakan pilihan Blank Access database.
3.	Simpan pangkalan data sebagai Unsur di dalam disket.
4.	Cipta satu jadual (table) menggunakan Table Design View berdasarkan kepada maklumat medan yang telah dikumpulkan dalam Jadual 6.3(b).
5.	Jadikan medan No_atom sebagai kunci primer.
6.	Simpan jadual sebagai Ciri.
7.	Tutup jadual Ciri.

Aktiviti 2 : Mencipta satu AutoForm berdasarkan kepada jadual Ciri dan Memasukkan Data

1. Aktifkan tab Forms pada palang Objects.

2. Ciptakan satu Autoform yang berdasarkan kepada jadual Ciri dengan pilihan AutoForm: Columnar.

3. Simpan borang sebagai BorangCiri.

4. Masukkan rekod unsur-unsur ke dalam borang.

5. Gunakan butang navigasi untuk menyemak semula dan mempastikan semua rekod yang telah dimasukkan adalah betul.

6. Simpan dan Tutup borang BorangCiri setelah selesai memasukkan semua rekod.

Aktiviti 3 : Mencipta satu kuiri pilihan berdasarkan kepada jadual Ciri menggunakan Query Design View

1. Aktifkan tab Queries pada palang Objects.

2. Cipta satu kuiri pilihan berdasarkan kepada jadual Ciri menggunakan Query Design View.

3. Masukkan semua nama medan bagi jadual Ciri ke grid Query Design.

4. Simpan kuiri sebagai KuiriCiri.

Aktiviti 4 : Mengisih data mengikut nama unsur

1. Tempatkan tanda masukan (insertion point) dalam baris Sort:bagi medan berkaitan dengan nama unsur dalam grid Query Design dan klik senarai tarik bawah.

2. Pilih Ascending sebagai tertib isihan.

3. Klik butang Runpada palang alatan Query Design untuk memaparkan hasil bagi kuiri.

Bagaimanakah corak rekod-rekod yang dipulangkan dalam Query Datasheet?

4. Simpan kuiri dengan nama baru KuiriNama.

5. Beralih semula ke Query Design view.

Aktiviti 5 : Memaparkan senarai nama unsur-unsur logam dalam Kumpulan IV dan V.

1. Batalkan tertib isihan bagi medan berkaitan dengan nama unsur dengan memilih None.

2. Tempatkan tanda masukan dalam baris Criteria: pada lajur bagi medan berkaitan dengan kumpulan unsur dan taipkan "I" sebagai syarat kuiri mewakili kumpulan I dan taipkan "II" ke dalam baris di bawahnya sebagai syarat kuiri mewakili kumpulan II.

3. Pada lajur medan berkaitan dengan nombor atom unsur juga, pilih Ascending sebagai tertib isihan.

4. Tempatkan pula tanda masukan dalam baris Criteria: pada lajur bagi medan berkaitan dengan sifat unsur dan taipkan "logam".

5 Pada baris Sort:, letakkan tanda semak pada medan yang berkaitan dengan nama unsur, kumpulan unsur, kala unsur dan sifat unsur bagi memaparkan medan tersebut dalam Query Datasheet.

6. Klik butang Run pada palang alatan Query Design untuk memaparkan hasil bagi kuiri.

Berdasarkan aturan rekod-rekod yang dipulangkan dalam Query Datasheet,nyatakan nama unsur logam dalam Kumpulan IV dan V.

Simpan kuiri dengan nama baru KuiriLogam dan tutup kuiri.

Aktiviti 6 : Mencipta dan mencetak laporan berdasarkan kepada kuiri

1. Klik butang Reports pada palang Objects dalam tetingkap pangkalan data.

2. Ciptakan satu laporan berdasarkan kepada kuiri KuiriCiri, KuiriNama dan KuiriLogam menggunakan Report Wizard.

3. Cetak laporan-laporan tersebut

5.1.2.3 Penilaian
i.    Janakan kuiri yang bersesuaian bagi menyenaraikan dan mencetak nama unsur Kumpulan I secara menuruni kumpulan beserta
      dengan nombor atom, susunan elektron, jenis unsur, jejari atom, takat lebur, takat didih dan keelektronegatifan unsur. Simpan
      kuiri sebagai KuiriK1.

a.	Apakah persamaan yang diperhatikan pada data susunan elektron unsur-unsur?
b.	Apakah jenis unsur Kumpulan I?
c.	Bagaimanakah perubahan jejari atom apabila menuruni kumpulan? Jelaskan dari segi perubahan susunan elektron unsur Kumpulan I apabila menuruni kumpulan.
d.	Bagaimanakah perubahan takat lebur dan takat didih unsur apabila menuruni kumpulan? Jelaskan dari segi perubahan jejari dan daya tarikan antara atom-atom unsur.
e.	Bagaimanakah keelektronegatifan unsur apabila menuruni kumpulan? Jelaskan dari segi bilangan elektron valens dan jejari atom untuk menghubungkaitkannya dengan perubahan daya elektrostatik antara elektron valens dengan nukleus atom serta kesenangan atom mendermakan elektron.

ii.   Janakan kuiri yang bersesuaian bagi menyenaraikan dan mencetak nama unsur Kumpulan VII secara menuruni kumpulan
     beserta dengan nombor atom, susunan elektron, jenis unsur, jejari atom, takat lebur, takat didih dan keelektronegatifan unsur.
     Simpan kuiri sebagai KuiriK7.

a.	Apakah persamaan yang diperhatikan pada data susunan elektron unsur-unsur?
b.	Apakah jenis unsur Kumpulan VII?
c.	Bagaimanakah perubahan jejari atom apabila menuruni kumpulan? Jelaskan dari segi susunan elektron unsur Kumpulan VII .
d.	Bagaimanakah perubahan takat lebur dan takat didih unsur apabila menuruni kumpulan? Jelaskan dari segi perubahan jejari dan daya tarikan antara molekul-molekul unsur.
e.	Bagaimanakah keelektronegatifan unsur apabila menuruni kumpulan? Jelaskan dari segi bilangan elektron valens dan jejari atom untuk menghubungkaitkannya dengan perubahan daya elektrostatik antara elektron valens dengan nukleus atom serta kesenangan atom menerima elektron.

iii.   Janakan kuiri yang bersesuaian bagi menyenaraikan dan mencetak nama unsur Kumpulan VIII secara menuruni kumpulan
      beserta dengan nombor atom, susunan elektron, jenis unsur, jejari atom, takat lebur, takat didih dan keelektronegatifan
      unsur.     Simpan kuiri sebagai KuiriK8.

a.	Apakah persamaan yang diperhatikan pada data susunan elektron unsur?
	Apakah jenis unsur Kumpulan VIII?
b.	Bagaimanakah perubahan jejari atom apabila menuruni kumpulan? Jelaskan dari segi susunan elektron unsur Kumpulan I .
c.	Berdasarkan kepada maklumat takat lebur dan takat didih unsur-unsur, apakah keadaan fizik unsur kumpulan VII pada suhu bilik.

iv. Janakan kuiri yang bersesuaian bagi menyenaraikan dan mencetak nama unsur Kala 3 secara mengikut urutan pertambahan no. atom. beserta dengan nombor atom, susunan elektron, jenis unsur, jejari atom, takat lebur, takat didih dan keelektronegatifan unsur. Simpan kuiri sebagai KuiriKala.

a.	Apakah persamaan yang diperhatikan pada susunan elektron unsur?
b.	Bagaimanakah perubahan jejari atom apabila merentasi kala dari kiri ke kanan? Jelaskan dari segi perubahan bilangan elektron valens unsur-unsur untuk menghubungkaitkannya dengan perubahan daya elektrostatik antara elektron valens dengan nukleus atom.
c.	Bagaimanakah perubahan keelektronegatifan unsur apabila merentasi kala dari kiri ke kanan?
d.	Bagaimanakah perubahan sifat unsur apabila merentasi kala dari kiri ke kanan?
e.	Bagaimanakah perubahan takat lebur dan takat didih unsur apabila merentasi kala dari kiri ke kanan?

5.2 Kaedah Pelaksanaan Modul 2

Guru akan :-

i.	membahagikan pelajar di dalam kelas kepada 10 kumpulan.
ii.	mengedarkan modul bercetak.
iii.	mengagihkan tugas mengumpul maklumat kepada kumpulan pelajar.
iv.	membimbing pelajar dalam proses mengendalikan maklumat dan mengendalikan perisian MS Access.
v.	menilai tahap kemahiran pelajar menggunakan perisian MS Access
vi.	bekerjasama dengan guru mata pelajaran Kimia dalam membuat penilaian.

Pelajar akan :-

i.	menjalankan aktiviti mengenalpasti, mengumpul dan memproses data secara berkumpulan.
ii.	bekerjasama dalam kumpulan dalam menyempurnakan tugas mengumpul maklumat.
iii.	mendapatkan bimbingan dari guru sekiranya terdapat sebarang kemusykilan berkenaan dengan pengendalian maklumat dan pengendalian perisian MS Access.
iv.	menggunakan kemahiran mengendalikan perisian MS Access dalam menyempurnakan tugasan.
v.	membentangkan hasil kerja berkumpulan kepada kumpulan lain dalam kelas dalam sidang kendalian pelajar

6.0

MODUL 3 : PROJEK PEMBANGUNAN SISTEM PENGURUSAN PANGKALAN DATA MENGGUNAKAN PERISIAN MS ACCESS

6.1 Perincian Modul 3

Kandungan Modul 3 memberi tumpuan kepada penilaian kemahiran merekabentuk dan membangunkan sistem pengurusan pangkalan data yang berkaitan dengan sesuatu mata pelajaran dengan menggunakan perisian MS Access.

6.1.1 Soalan Projek
Bina satu pangkalan data berkomputer berkaitan dengan kandungan mata pelajaran yang sedang diikuti dengan menggunakan perisian MS Access 2000. Pangkalan data yang dibangunkan hendakah mempunyai kriteria berikut :

i.	nama bagi medan, jadual, borang, laporan serta fail adalah mudah ditafsir (deskriptif).
ii.	satu jadual yang mengandungi sekurang-kurangnya 20 rekod.
iii.	sekurang-kurangnya dua jenis data digunakan dan setiapnya adalah betul
iv.	salah satu data dalam setiap rekod adalah unik dan medannya dijadikan kunci primer.
v.	saiz medan yang ditetapkan bagi setiap medan adalah sesuai untuk mengisi semua data.
vi.	satu borang untuk memasukkan dan menyelenggarakan data-data
vii.	sekurang-kurangnya dua kuiri dicipta
viii.	kuiri ada dimasukkan dengan aturan isihan.
ix.	kuiri ada dimasukkan dengan syarat AND dengan betul.
x.	kuiri ada dimasukkan dengan syarat OR dengan betul.
xi.	paparan bagi sesuatu kuiri adalah sesuai dengan dengan tujuan analisis data.
xii.	sekurang-kurangnya satu laporan yang diisih disediakan sama ada bagi jadual atau kuiri.

Anda diberi tempoh selama dua minggu untuk menyempurnakan projek ini. Hantarkan disket fail pangkalan data serta dokumentasi gambarajah blok aliran maklumat pangkalan data yang dibina setelah selesai sesi pembentangan.